نشریه پژوهش­های زعفران، دانشگاه بیرجند

زعفران گیاه دائمی و از محصولات بومی قسمت شرقی ایران است و پیاز آن می تواند بین 5 تا 7 سال رشد کند که این امر می تواند موجب تغییر در خصوصیات خاک در درازمدت شود. از این رو، پژوهشی با هدف، بررسی برخی ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک در مزارع یک تا هفت ساله زعفران انجام شد. بدین منظور، 50 هکتار از مزارع زعفران در منطقه گزیک (واقع در استان خراسان جنوبی) انتخاب شد. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با یک تیمار (سال های کشت) در شش سطح (1، 2، 3، 4، 5 و 7 ساله) و هشت تکرار در سال 1386 انجام شد. نمونه های خاک از عمق صفر تا 30 سانتی متری از مزارع یک تا هفت ساله تهیه گردید. درصد ماده آلی، ماده آلی ذره ای، میانگین وزنی قطر خاکدانه ها، رطوبت خاک در ظرفیت مزرعه و نقطه پژمردگی دائم، درصد نیتروژن کل، محتوی فسفر قابل جذب خاک و عناصر کم مصرف آهن، مس، روی و منگنز خاک اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که درصد ماده آلی خاک با افزایش سن مزارع، زیاد شد. سال کشت تأثیر معنی داری بر مقدار ماده آلی ذره ای نداشت. مقادیر میانگین وزنی قطر خاکدانه ها، رطوبت های گنجایش زراعی و پژمردگی دائم، در مزارع هفت ساله نسبت به مزارع یک ساله، افزایش یافتند. نیتروژن کل و فسفر قابل جذب نیز با افزایش سن مزارع افزایش پیدا کرد. هم چنین، در مزارع هفت ساله، قابلیت جذب عناصر کم مصرف آهن، مس، روی و منگنز به طور معنی داری نسبت به مزارع یک تا سه ساله افزایش یافت.